Kỹ thuật thu hoạch sầu riêng hạn chế thất thoát

1. Thời điểm thu hoạch sầu riêng 

Trồng sầu riêng (kinh doanh) nên chủ động thu hoạch trong giai đoạn từ 95 – 120 ngày bắt đầu từ lúc nở hoa, tùy thuộc vào từng loại giống và tình trạng của cây. Để nhận biết được quả đã thích hợp để hái thì bà con có thể căn cứ vào một số yếu tố sau:

• Hình dạng của quả: Sau khi đậu quả khoảng 3,5 tháng thì quan sát thấy quả căng trong, gai nở (tức là khoảng cách của các gai gia tăng).
• Màu sắc của vỏ quả sầu riêng: Màu sắc của quả sẽ có sự thay đổi tùy thuộc vào loại giống sầu riêng canh tác. Thông thường khi thấy vỏ quả từ xanh chuyển sang vàng đồng là có thể thu hoạch được.
• Rãnh giữa các vỏ múi: Nếu phần rãnh này xuất hiện rõ nét, kéo dài từ cuống đến rốn quả sầu riêng thì bắt đầu thu hái, để quá lâu quả sẽ chín, phần rãnh này sẽ bị nứt ra.
• Tầng rời của cuống quả: Tầng rời cuống quả là phần nối giữa thân cây và cuống quả (còn được gọi là “tróc đĩa”). Khi sầu riêng chín, tầng rời này sẽ tự tróc ra làm quả rơi xuống.
• Thời điểm thu hoạch: Sau khi xác định các yếu tố trên thì chọn thời điểm thu hoạch cho phù hợp. Nếu thu trái để ăn tươi thì nên hái 2 ngày trước khi chín; nếu thu hái để vận chuyển xa thì thu trước khi quả chín từ 5 – 7 ngày. Khoảng thời gian thích hợp để thu hái sầu riêng là vào lúc sáng sớm hoặc khi chiều mát. Đặc biệt lưu ý không nên thu hái sầu riêng sau cơn mưa hoặc trong điều kiện thời tiết nhiều sương mù.
• Thời gian cách ly thuốc BVTV: Trước khi thu hoạch sầu riêng thì phải ngưng phun thuốc và đảm bảo sao cho lần cuối cùng sử dụng thuốc BVTV đến khi thu hoạch đã đủ thời gian cách ly theo quy định.

2. Kỹ thuật thu hoạch sầu riêng 

Sau khi xác định được các quả sầu riêng cần thu hoạch dựa trên các yếu tố trên, đồng thời kết hợp việc dùng cán dao gõ vào quả để kiểm tra quả đã già hay chưa thì bắt đầu các bước thu hái quả. 

Đối với các quả mọc trên cao thì sử dụng thang để trèo lên thu hái. Thang đặt ở mặt đất phẳng, đảm bảo chịu lực và an toàn cho người lao động.

Đối với các quả mọc ở dưới thấp thì đứng cắt trực tiếp từ dưới đất.

Có thể dùng dụng cụ (kéo, dao) hoặc dùng tay để hái quả. Khi cắt thì thuận cầm dụng cụ, tay nghịch cầm cuống quả và cắt lấy phần cuống nằm bên trên vị trí tay cầm, không để quả rơi xuống đất. Phần cuống được cắt cách tầng rời một đoạn từ 3 – 4 cm. 

Trong trường hợp nhà vườn muốn để quả chín tự nhiên thì trước khi quả chín một tháng tiến hành buộc quả khi còn xanh vào cành hoặc thân cây gần đó, khi quả chín tự nhiên sẽ không bị rơi xuống đất. Quả chín tự nhiên sẽ có chất lượng và hương vị ngon nhất tuy nhiên sẽ khó khăn trong quá trình vận chuyển và bảo quản quả.

Sau khi cắt tuyệt đối không để quả dưới đất để tránh tiếp xúc với bụi bẩn và mầm bệnh, ảnh hưởng đến quá trình bảo quản quả.

Quả sau khi thu hoạch thì được xếp vào các dụng cụ chứa và thu gom về điểm tập kết để chờ vận chuyển về nơi bảo quản.

Một số mối nguy tồn tại trong quả sầu riêng sau thu hoạch 

Ở một số vườn trồng sầu riêng theo hướng Viet GAP thì chất lượng quả được kiểm soát khắc khe hơn để loại bỏ các mối nguy trong nông sản.

Mối nguy hóa học: Kiểm soát hóa chất và dư lượng thuốc BVTV tồn lưu trong quả trước khi thu hoạch và sau khi thu hoạch.

Mối nguy sinh học: Kiểm soát các mầm bệnh trên quả do các vi sinh vật hại (Shigella spp., Salmonella spp.,…) cùng các loài giun sán ký sinh.

Mối nguy vật lý: Không để quả bị lẫn các tạp chất như đất, đá, kim loại,…